Drie van mijn korte verhalen op het menu van Likkebaarden langs de Linie op 2 en 3 juni 2018. Prachtig ingesproken door Anne-Marie Grosfeld.
 In editie 38 van Vlaams web-tijdschrift De Vallei (beeldend werk, poëzie, proza), staat mijn verhaal ‘Wat is er mis met een selfie?’ Het verhaal is een bewerking van de korte toespraak die ik hield bij de presentatie van mijn dagboek Intiemer kunnen we niet, september vorig jaar in het Stedelijk Museum van Vianen. In het museum stond toen ook werk van Rembrandt centraal.
Een citaat: “Je kunt jezelf etsen, schilderen, fotograferen en je kunt ook over jezelf schrijven. Van de Nederlanders die zich bezig houden met creatief schrijven doet een half miljoen dat in een dagboek. In een dagboek ben je alles tegelijk. Sentimenteel, hartstochtelijk, flegmatiek, gestoord, schaamteloos en gedreven. Voor selfies, de hoeraverhalen over jezelf, hebben we twitter, Facebook, Instagram en blogs. Een dagboek vertelt het echte verhaal, de successen, het plezier, maar ook het verdriet, de teleurstellingen en de missers. Dagboeken zijn een verrijking voor degenen die over het echte leven willen lezen en schrijven, bieden tegenwicht aan het gemak waarmee we onze voordelige kant in de etalage zetten. In plaats van een selfie meer echtheid delen zonder filter. Dat was mijn boodschap tijdens de presentatie van mijn dagboek onder het toeziend oog van Rembrandt. Ruim baan voor dagboeken in de literatuur waar altijd al geldt dat alle gelukkige verhalen op elkaar lijken en elk ongelukkig verhaal ongelukkig is op zijn eigen manier.”  Vrienden hadden me uitgenodigd voor een avond van Kantlijn, een schrijverscollectief van ontheemde, soms kwetsbare Amsterdammers. Op 30 mei presenteerden ze gedichten en proza in Podium Volta aan de Houtmankade. Als gast was aanwezig Murat Isik, winnaar van de Libris Literatuurprijs 2018. Ik werd vriend van Kantlijn en kreeg daarom een exemplaar van Wees Onzichtbaar, het prijswinnende boek van Murat Isik cadeau. ‘Ik doe dit graag,’ zei hij toen ik vertelde hoe blij verrast ik was en om een handtekening vroeg.
Leerlingen van Jenaplanschool De Wiekslag vertellen me maandag 28 mei over de film die ze maken over Jan Blanken. Het wordt een van de hoogtepunten van het Waterjaar van Vianen. Louise zegt dat de beroemde waterbouwkundig ingenieur eigenlijk een gewone polderjongen was. Jorg weet nu al dat hij zich het maken van deze film altijd zal blijven herinneren. Hij gaat er later ook zeker zijn kinderen en kleinkinderen over vertellen. Ik mag ook bij de repetitie van een scene zijn met een overtuigende Napoleon Bonaparte, gespeeld door Tim. “Ahhh, tres bien! Dat ies geweldig!”
Ik beloof de acteurs er een leuk verhaal over te schrijven voor de bundel ‘Mijn Vrijstad Vianen in Waterverhalen’. Misschien wel een brief van Jan Blanken zelf, met zijn commentaar op de film. “We wandelen onder de Lekpoort door naar de rivier, want de Lek is het onderwerp dat ze heeft gekozen. We blijven staan bij het informatiebord over de coupure, de doorgang in de waterkering die zich daar bevindt. Mijn kleindochter vraagt of het water van de Lek helemaal tot hier kan komen. Ze kan het nauwelijks geloven. Ze leest de tekst van het bord en zegt dat ze dat over die coupure wel op wil schrijven. Als ik er een foto van maak vraagt ze of die mooie letter W met die golfjes aan de poten van het Waterschap Rivierenland er ook opstaat. Mijn kleindochter is erg gevoelig voor vormen en kleuren.”
Dit is een citaat uit mijn kort verhaal ‘Vervreemding’, één van de honderd voor de bundel ‘Mijn Vrijstad Vianen in Waterverhalen’, die voorjaar 2019 verschijnt. Maandag 28 mei controleerde het Waterschap Rivierenland of de coupure nog werkt. Vianen gaat veilig het waterjaar in.  Verborgen achter struiken en een lange rij bomen aan de Clarissenhof richting het Merwedekanaal, ligt een geasfalteerd sportveldje voor de jeugd van de Monnikenhof. Ik ben een beetje trots op dat veldje. Toen een van onze zonen met zijn vrienden overal in de buurt met bal en al was weggejaagd en daarover bij ons zijn beklag kwam doen, zeiden we dat hij burger was van onze gemeente en daar dus moest zijn en niet bij ons. Of het geholpen heeft dat een van die vriendjes de zoon was van Betske Kroon, de toenmalige wethouder van sport en cultuur, weet ik natuurlijk niet, maar binnen enkele maanden was er een piekfijn terreintje en dat is er nog steeds. Dat het al zo’n vijfentwintig jaar intensief wordt gebruikt is overigens duidelijk te zien.
De struiken en bomen liggen langs een van mijn wandelroutes waar ik nu eens een keer in plaats van voorlangs, achterlangs liep. Daar kreeg ik geen spijt van. Boven een van de doeltjes van onverwoestbaar staal met netten van vingerdik ijzerdraad, hing aan een lange tak een paar sportschoenen, de veters aan elkaar vastgeknoopt. Waarschijnlijk vergeten dacht ik nog en door een grappenmaker op deze manier goed zichtbaar opgehangen. Ik pakte mijn mobiel, want zoiets is altijd leuk voor een foto. Toen ik op de display keek, kon ik het zicht op de bomen daarachter natuurlijk niet missen. Dus evenmin de zeker honderd schoenen die daar in de bomen hingen, paren, de veters aan elkaar vastgeknoopt, de meeste tientallen meters boven mijn hoofd. Alleen die boven het doeltje zouden nog na enig klauterwerk bij de eigenaar terecht kunnen komen. Maar ook dat zou waarschijnlijk niet meer gebeuren. De schoenen waren algengroen uitgeslagen, waarschijnlijk na weken uit het watertje gevist dat zich tussen het trottoir en de groenstrook bevindt. Ik dacht aan de schoenen hoog in de bomen, aan de tranen van de kinderen en het zuurverdiende geld van hun ouders, emoties die bij een kunstwerk horen. *'Mijn Vrijstad Vianen in Waterverhalen', een bundel zkv's (zeer korte verhalen) verschijnt voorjaar 2019.  “Ze wandelen langs een van die typische Brabantse riviertjes. Anderhalf uur, onderbroken door rustperiodes op bankjes waar hij even van het uitzicht geniet.
In Breda is Boekhandel Buitelaar een must. Daarna staat de Grand Theatre Boekhandel op het programma. Zijn vriend roept van de tweede galerij: “Kom eens kijken wat hier staat.” “Hij hoort je niet,” zegt zijn vrouw halverwege de trap naar boven. Op de stadsplattegrond bekijkt hij de weg naar de bierproeverij.” Citaat uit ‘Versleten knieën’, dat in nr. 1/2 2018 van Literair Periodiek Ballustrada werd gepubliceerd. Het is sinds 2011 voor de tiende keer dat een verhaal van mij in dit mooie tijdschrift is opgenomen.  Op zoek naar geheimen van Vianen waar ik verhalen over ging schrijven, kwam ik in contact met een vroegere hoofdcommissaris van politie. Hij vertelde over het politiebureau, gevestigd in het monumentaal pand, Voorstraat 56, van waaruit hij leiding gaf aan een dertigtal dienders. Nee, geheimen wilde hij niet delen, dat verbood zijn geheimhoudingsplicht. In plaats daarvan wees hij me op een boekje uit de jaren vijftig van de vorige eeuw van J. Horden Jz. een voormalig onderwijzer. In deze ‘Kleine geschiedenis van het Land van Vianen’ stonden vast verhalen over ondeugden en deugnieten waar ik over schrijven kon.
Naast moorden en andere boevenstreken, gaat het boek over de tientallen overstromingen waar het land van Vianen mee te maken heeft gehad. De strijd van de bevolking tegen deze natuurrampen wordt geïllustreerd door een in 1953 door Joh. Ploeg getekend ‘Molenkaartje bij Het Land van Vianen’. De kaart is als losse bijlage bijgevoegd. Aan het eind van het boek doet J. Horden Jz. nauwgezet verslag van de ontmanteling van het netwerk van windwatermolens in dit gebied, ten gunste van door motoren aangedreven bemaling. Dit schreef hij december 1952: De polder Middelkoop was de eerste binnenpolder, die in 1890 zijn twee molens verving door een stoommachine. In 1893 volgden Neder- en Over-Boeicop; in 1895 volgde het waterschap de Huibert; in 1905, het jaar waarin de Lakerveldse bomen grotendeels omstormden, ruimde Lakerveld de Rode- en de Lekkerse molen op en zette op de plaats van de eerste een stoomcentrifugaalpomp. De Vliet- en de Bonkmolen zijn tot de huidige dag gespaard gebleven; 1915: Autena verving de twee molens door een motorcentrifugaalpomp; 1921: Bolgerijen doet hetzelfde 1925: Achthoven idem; 1926: Lexmond laat de Plukkop sneuvelen en vervangt de Scherpwijksemolen door een motor; 1926: Neder-Heicop vervangt één molen door een motor, maar houdt de Hoekmolen in stand; 1926: de Biezen vervangt de molen door een motor; 1928: Bloemendaal en Ganskampen veranderen de windmolen in een motorschepradgemaal; 1929: Quakernaak stelt zijn molen buiten werking en laat zich opnemen bij de gecombineerde polders Nieuwland en Leerbroek. Soms maak ik vanaf mijn huis een wandeling langs het Merwedekanaal, over de Bolgarijse brug links af, langs het gemaal Autena en het gemaal De Biezen. De machinekamers bevinden zich in goed onderhouden bakstenen huisjes. In het stadhuis van Vianen aan de Voorstraat zag ik kortgeleden wat nog over is van de politiepost. Een kamer van drie bij vier meter met één bureau, alleen geopend op maandag en woensdag- en vrijdagmiddag. Ik dacht aan de hoofdcommissaris van vroeger en de gevaren die ons toen omringden, waarvan, als ik het goed begrijp, alleen water nog een serieuze bedreiging vormt. * Mijn Vrijstad Vianen in Waterverhalen', een bundel zkv's (zeer korte verhalen) verschijnt voorjaar 2019.  Ze kent Vianen vanaf het water, vanaf hun schip Op Hoop van Zegen.
Ze heeft een adres, ergens weggestopt in een laatje. Als ze langs varen zwaait ze, naar de Lekpoort. Soms ziet ze daarachter een glimp van de Grote Kerk, waar Jonas is gedoopt, vier jaar geleden. Altijd als ze het stadje ziet berekent ze het aantal dagen dat het geleden is dat ze haar kleinzoon heeft vastgehouden. Die berekening maakt ze uit haar hoofd. Het is iets dat haar gelukkig maakt. Bij normaal weer is dat zes keer per jaar. Ze heeft een keer gebeld met zijn scheepstelefoon, en gezwaaid naar haar dochter die daar toen met Jonas stond. Een kleine schim die ze door de regen nauwelijks kon zien. Dat was eens maar nooit meer. Hij vond het sentimenteel gedoe, nergens voor nodig. Ze moest er alleen maar van janken. Huilen doet ze toch, als hij het niet ziet. Ze hoorde hem kortgeleden klagen. Niet tegen haar, maar tegen iemand aan de andere kant van de lijn, iemand van het bedrijf waarvoor ze grind vervoeren. Dat het niet meer uit kan, dat hij denkt dat hij het schip gaat verkopen en ergens op een flatje gaat wonen. Ze had ’s avonds extra lekker gekookt en was naast hem gaan zitten. Ze had zelfs een hand op zijn knie gelegd en gezegd dat ze het niet erg zou vinden op de wal, dat ze wel een baantje ging zoeken, als schoonmaakster bij voorbeeld. Daar draaide ze ook op het schip haar hand niet voor om. Hij had alleen maar schamper gelachen. Toen was het er uit voordat ze het wist: ‘Ik wil best graag in Vianen wonen.’ Hij had haar niet eens aangekeken toen hij eindelijk iets zei: ‘Als ik ergens ga wonen is het in Rotterdam.’ Ze herinnert zich de weekenden als hij luistert naar radio Rijnmond, naar de voetbalwedstrijden, als hij juicht of vloekt bij nieuws over Feyenoord. Zelfs op zondag, de dag des Heren. *'Mijn Vrijstad Vianen in Waterverhalen', een bundel zkv's (zeer korte verhalen) verschijnt voorjaar 2019.  Al jaren maak ik deel uit van het Panel van I&O, een gerenommeerde instituut dat representatief onderzoek doet onder Nederlanders. Vragenlijsten die mij worden voorgelegd bevatten nog wel eens onduidelijkheden of fouten in de vraagstelling. Bij ‘opmerkingen over deze vragenlijst’ geef ik dat altijd aan en leg ik uit hoe het anders en beter kan. Aan trouwe deelnemers aan de enquêtes worden prijzen in het vooruitzicht gesteld.
Of het een blijk van waardering betrof voor mijn opbouwende kritiek of een poging het mij juist betaald te zetten en me nu met een lastige opgave op te zadelen, weet ik niet. De verrassing was in ieder geval groot. De leiding van het instituut stelde mij voor een enquête te ontwerpen voor een onderzoek dat ik in mijn eigen woonplaats zou willen doen. Het I&O bekostigt het onderzoek en helpt bij de uitvoering. Natuurlijk wilde ik mij niet laten kennen. Al snel wist ik dat het onderzoek te maken moest hebben met het Waterjaar van Vianen. Ook was dit een gelegenheid om meer te weten te komen over de horecagelegenheden die inmiddels in groten getale in onze gemeente te vinden zijn. Hoe sociaal, hoe klantvriendelijk zijn die bedrijven? Geen vreemde vragen als u bedenkt dat ik in mijn arbeidzaam leven vakbondsbestuurder voor deze bedrijfstak ben geweest. Maar hoe kan ik dat meten met water? Tijdens een vakantie in Italië, in de buurt van het Gardameer, werden wij meer dan eens geconfronteerd met een onbeschofte behandeling door bedienend personeel als wij plaats namen op een terras en alleen een watertje bestelden. Niet meer dan dat? Dan waren wij hier niet welkom. Wat gebeurt bij horecabedrijven in Vianen als je alleen water bestelt? Wat gebeurt er als je blijft zitten, met je laptop of met een boek, ook als het tijd wordt om te lunchen of mensen een plek zoeken om te dineren? Wat krijg je voor water? Uit de kraan of uit een flesje, van welk merk? Hoe lang wordt je aanwezigheid getolereerd ook als je de vraag: ‘Kan ik nog iets voor u doen?’ ontkennend blijft beantwoorden? Inmiddels heb ik voldoende vrijwilligers die zich als gast willen gedragen. Niet uit Vianen, want voorkomen moet worden dat Vianezen in hun eigen stad, als ze ergens willen gaan eten, met wantrouwen worden bekeken. Ik heb de kandidaten gerekruteerd uit Leerdam en Zederik. Een mooie gelegenheid voor inwoners van deze gemeenten om de Vrijstad Vianen beter te leren kennen. De vragenlijst aan de hand waarvan zij hun bevindingen kunnen noteren, is getest door het I&O en klaar voor gebruik. Het onderzoek zelf en de analyse van de resultaten zal enige tijd in beslag nemen. Mijn voormalige werkgever, de Vakbond Horeca, die ik heb geïnformeerd, heeft mij voor dit baanbrekend onderzoek een geldprijs in het vooruitzicht gesteld. Goed voor een vergelijkend onderzoek in Zederik en Leerdam. *'Mijn Vrijstad Vianen in Waterverhalen', een bundel zkv's (zeer korte verhalen) verschijnt voorjaar 2019. |
Bezoek de website voor alle weetjes en nieuwtjes
Klik op de afbeelding voor een fotoreportage van de presentatie op vrijdag 15 september 2017
Klik op de afbeelding voor een fotorapportage van de presentatie op zaterdag 8 oktober 2016.
Wil je een gesigneerd exemplaar van een van mijn boeken? Mail je adres naar
info@mijn2deleven.nl 
Mijn verhalen in literaire tijdschriften
Klik op de afbeelding voor een fotorapportage van de presentatie op 18 september 2015.
Klik op de afbeelding voor een fotorapportage van de presentatie op 3 juni 2014.
|
RSS-feed