Deze mooie recensie staat op de website van literair tijdschrift Extaze:
Eerdere verhalen van John Toxopeus speelden in op zijn vijfentwintigjarige loopbaan als vakbondsbestuurder en verraadden zijn achtergrond als arbeids- en organisatiepsycholoog. Ze speelden niet alleen in op die carrière, ze speelden er ook mee. Droge humor schuilde onder de oppervlakte van de verhaallijnen en de plots. In zijn recent verschenen bundel, Zo zien de mensen het graag, is de humor bovengronds gekomen. Smeuïger is hij ook en schetterender. Die uitbolling van de humor heeft met het onderwerp van de bundel te maken: bekende Nederlanders.
Klik op 'Meer lezen' voor de volledige tekst
Eerdere verhalen van John Toxopeus speelden in op zijn vijfentwintigjarige loopbaan als vakbondsbestuurder en verraadden zijn achtergrond als arbeids- en organisatiepsycholoog. Ze speelden niet alleen in op die carrière, ze speelden er ook mee. Droge humor schuilde onder de oppervlakte van de verhaallijnen en de plots. In zijn recent verschenen bundel, Zo zien de mensen het graag, is de humor bovengronds gekomen. Smeuïger is hij ook en schetterender. Die uitbolling van de humor heeft met het onderwerp van de bundel te maken: bekende Nederlanders.
Klik op 'Meer lezen' voor de volledige tekst
Volgens de ondertitel van het boek moet die thematiek ‘satirische verhalen’ opleveren, maar satire zoals wij die kennen van bijvoorbeeld Kees van Kooten en Wim de Bie of Koefnoen is het niet. Satirische tv-programma’s als de twee genoemde, blazen uitspraken, gedragingen en uiterlijkheden van de bespotte personen op totdat ze barsten. Maar meestal kunnen wij dan als kijkers begrijpen om wie en om wat voor zaken het gaat.
In Toxopeus’ verhalen is dat lang niet altijd het geval. Hij vertaalt eigenschappen van de personages, zoals ijdelheid, platvloersheid, vergaande ambitie, domheid, geilheid, betweterigheid, oppervlakkigheid, geldzucht en populisme, in absurde situaties die weinig of niets met de werkelijke levens van de geparodieerde personen van doen hebben. Daarom is het in veel gevallen moeilijk te doorgronden waar hem de kneep zit.
Arnon is de naam van een rat die boeken versnippert die voor de ‘ik’ overbodig zijn geworden of ergernis verwekkend. Wordt hiermee aangeduid dat Arnon Grunberg een veellezer is of een vermorzelaar van literaire reputaties (van Jan Siemelink bijvoorbeeld)?
Witte Geert, wiens vrijheid van meningsuiting geen grenzen kent, gaat aan het eind van het verhaal op in zijn eigen visioenen. Als ‘Witte Wolk’ verwijdert hij vuiligheid van de ramen, net zolang tot je kinderen weer ziet spelen, kinderen die geen onderscheid kennen, ouders die geen onderscheid maken. Wasgoed op de balkons, gekleurde kleren van Afghanen en Syriërs. Heeft Wilders’ retoriek zich uiteindelijk tegen hem gekeerd? Of is zijn goed gecamoufleerde idee van vrijheid in deze richting geëmancipeerd?
Geer en Goor (op hun retour) hebben hun auto op de derde rijbaan van een snelweg geparkeerd. Chaos.
‘”Snel weg hier,’ zegt Goor, ‘om elf uur komen de meiden van de catering.”
“En de jongens van de vingering,” zegt Geer.
Ze gillen allebei van het lachen.’
Ik lees, verwonder me over het twee keer ‘zegt’ (‘zeggen’ doen ze het namelijk niet), gil niet van het lachen om deze dialoog en vraag me af wat die auto op de derde rijbaan moet. Wil het zeggen dat de carrières van Gerard Jolink en Gordon zijn gestagneerd?
Leuk vind ik wel de rol die Ivo Niehe krijgt toegemeten als promotor van het boek dat de ‘ik’ gaat uitbrengen. Als promotiestunt wordt een muizenhotel gebouwd waarin muisjes logeren die als bekende Nederlanders zijn uitgedost. De stunt krijgt een slechte pers en de bekende Nederlanders zeggen af voor de presentatie. Wanneer de muisjes ziek, kwijnend of al dood zijn komt Ivo over hen vertellen. Dit begrijp ik.
Verder maken we kennis met Mart Smeets als voetenfetisjist, Paul de Leeuw als brulkikker, Van Gaal die zich identificeert met de stad Krakau en Pauw die de koeien uit zijn ‘verzameling’ van elkaar kan onderscheiden door op kleinigheden te letten.
Niet ieder verhaal is scherp of begrijpelijk. Gillen van het lachen doe je niet, bij het lezen. Glimlachen wel, bij momenten.
En soms laat Toxopeus zien hoe goed hij kan schrijven:
‘Het meest fascinerend is de koningin. Zij is het grootste en omvangrijkste wezen dat wij tot op heden tijdens onze tocht hebben gezien. Het melkwitte, bijna doorschijnende achterlijf is tweehonderd keer zo groot als haar kop en borststuk. Ze torent hoog boven ons uit en we kunnen de pulserende beweging van haar ingewanden duidelijk zien en horen. Zo’n passief leven als louter eierenfabriek is niet iets om jaloers op te zijn.’
Uit: ‘In het labyrint’, een verhaal over Linda de Mol.
Een glimlach-plus.
In Toxopeus’ verhalen is dat lang niet altijd het geval. Hij vertaalt eigenschappen van de personages, zoals ijdelheid, platvloersheid, vergaande ambitie, domheid, geilheid, betweterigheid, oppervlakkigheid, geldzucht en populisme, in absurde situaties die weinig of niets met de werkelijke levens van de geparodieerde personen van doen hebben. Daarom is het in veel gevallen moeilijk te doorgronden waar hem de kneep zit.
Arnon is de naam van een rat die boeken versnippert die voor de ‘ik’ overbodig zijn geworden of ergernis verwekkend. Wordt hiermee aangeduid dat Arnon Grunberg een veellezer is of een vermorzelaar van literaire reputaties (van Jan Siemelink bijvoorbeeld)?
Witte Geert, wiens vrijheid van meningsuiting geen grenzen kent, gaat aan het eind van het verhaal op in zijn eigen visioenen. Als ‘Witte Wolk’ verwijdert hij vuiligheid van de ramen, net zolang tot je kinderen weer ziet spelen, kinderen die geen onderscheid kennen, ouders die geen onderscheid maken. Wasgoed op de balkons, gekleurde kleren van Afghanen en Syriërs. Heeft Wilders’ retoriek zich uiteindelijk tegen hem gekeerd? Of is zijn goed gecamoufleerde idee van vrijheid in deze richting geëmancipeerd?
Geer en Goor (op hun retour) hebben hun auto op de derde rijbaan van een snelweg geparkeerd. Chaos.
‘”Snel weg hier,’ zegt Goor, ‘om elf uur komen de meiden van de catering.”
“En de jongens van de vingering,” zegt Geer.
Ze gillen allebei van het lachen.’
Ik lees, verwonder me over het twee keer ‘zegt’ (‘zeggen’ doen ze het namelijk niet), gil niet van het lachen om deze dialoog en vraag me af wat die auto op de derde rijbaan moet. Wil het zeggen dat de carrières van Gerard Jolink en Gordon zijn gestagneerd?
Leuk vind ik wel de rol die Ivo Niehe krijgt toegemeten als promotor van het boek dat de ‘ik’ gaat uitbrengen. Als promotiestunt wordt een muizenhotel gebouwd waarin muisjes logeren die als bekende Nederlanders zijn uitgedost. De stunt krijgt een slechte pers en de bekende Nederlanders zeggen af voor de presentatie. Wanneer de muisjes ziek, kwijnend of al dood zijn komt Ivo over hen vertellen. Dit begrijp ik.
Verder maken we kennis met Mart Smeets als voetenfetisjist, Paul de Leeuw als brulkikker, Van Gaal die zich identificeert met de stad Krakau en Pauw die de koeien uit zijn ‘verzameling’ van elkaar kan onderscheiden door op kleinigheden te letten.
Niet ieder verhaal is scherp of begrijpelijk. Gillen van het lachen doe je niet, bij het lezen. Glimlachen wel, bij momenten.
En soms laat Toxopeus zien hoe goed hij kan schrijven:
‘Het meest fascinerend is de koningin. Zij is het grootste en omvangrijkste wezen dat wij tot op heden tijdens onze tocht hebben gezien. Het melkwitte, bijna doorschijnende achterlijf is tweehonderd keer zo groot als haar kop en borststuk. Ze torent hoog boven ons uit en we kunnen de pulserende beweging van haar ingewanden duidelijk zien en horen. Zo’n passief leven als louter eierenfabriek is niet iets om jaloers op te zijn.’
Uit: ‘In het labyrint’, een verhaal over Linda de Mol.
Een glimlach-plus.
RSS-feed